A. Nước khoáng, vị thuốc đầu tiên:
Sebastian Kneipp, thầy tu lương y ở thế kỷ 19, thời cực kỳ bảo thủ của các thầy thuốc phương Tây, đã không thể vô cớ trở thành ngự y của hoàng gia nước Áo nếu ông này không chữa lành nhiều người bệnh bằng cách dùng nước khoáng thiên nhiên
Phương pháp chữa bệnh của Kneipp sau hơn một thế kỷ được thử lửa chắc chắn không vì tình cờ mà được công nhận ở nhiều nước châu Âu. Hàng trăm tụ điểm nghỉ dưỡng ở nước Đức, nơi có tên bắt đầu bằng chữ Bad, ắt hẳn phải có lý do chính đáng khi trân trọng giới thiệu đến khách du lịch trong và ngoài nước đặc sản của mỗi địa phương, món nước khoáng thiên nhiên! Nhiều nhà nghiên cứu về lịch sử y học đã không quá lời khi quả quyết nước khoáng là món thuốc đầu tiên trong kinh nghiệm dân gian, bất kể Đông hay Tây. Điều đó, dưới góc nhìn của ngành khoa học thực nghiệm, không có gì mới lạ. Nếu nước chiếm đến ¾ tổng lượng của cơ thể, thì nước tất nhiên là điều kiện quyết định để đảm bảo chất lượng của cuộc sống. Người ta có thể nhịn ăn nhiều ngày nhưng không thể nhịn uống. Chỉ cần thiếu 3% nước đã đủ để nhiều dấu hiệu bệnh lý bắt đầu xuất hiện, chỉ cần thiếu 10% nước thì cơ thể rơi ngay vào tình trạng nguy kịch. Cũng không có gì khó hiểu nếu tập thể chất điện giải đại lượng, như Na, Cl, Ca, Mg, P …, và khoáng tố vi lượng, như Fe, Zn, Cr, Se, Mn, Cu…,là nhân tố cơ bản để tối ưu hóa toàn bộ tiến trình biến dưỡng và dẫn truyền thần kinh. Nước khoáng thiên nhiên vì thế là thức uống nên thuốc nhờ vừa an toàn, hiệu quả, tiện dụng lại thêm kinh tế, và nhất là khi người tiêu dùng biết cách ứng dụng nhằm mục tiêu phục vụ sức khỏe. Thí dụ:
1. Giải độc cho cơ thể:
Theo kinh nghiệm của ngành y học cổ truyền Ấn Độ Ayurveda, uống 300 ml nước khoáng, để lạnh càng tốt, vào buổi sáng sớm ngay sau khi thức dậy, là biện pháp hiệu quả để giải độc toàn diện cho cơ thể, chẳng hạn cho người lạm dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê …, nhờ tác dụng nhuận gan, lợi tiểu và nhuận trường một cách hòa hoản và đồng bộ. Nước khoáng vì thế là món uống không nên thiếu sau giờ tập dưỡng sinh của người cao tuổi.
2. Bệnh tiểu đường:
Viêm thần kinh ngoại biên dưới hình thức đau nhức, tê bại… là một trong các di chứng thường gặp trong bệnh tiểu đường do hậu quả của rối loạn dẫn truyền thần kinh gắn liền với tình trạng đường huyết không ổn định. Kết hợp nước khoáng thiên nhiên trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày là giải pháp nhẹ nhàng và an toàn để bảo vệ cấu trúc của hệ thần kinh ngoại biên và từ đó phòng tránh nhiều biến chứng nghiêm trọng.
3. Viêm loét dạ dày:
Nhiều người chưa biết nước khoáng là món thuốc rẻ tiền trong bệnh viêm loét dạ dày. Tùy theo trường hợp bệnh lý cá biệt có thể áp dụng như sau: Trong trường hợp ợ chua vì thừa chất toan (dịch vị) trong dạ dày, nên uống nhiều ngụm nhỏ nước khoáng để lạnh trước mỗi bữa ăn khoảng 15 phút. Ngược lại, nếu ợ hơi khó tiêu do thiếu men tiêu hóa nên uống nước khoáng, cũng với nhiều ngụm nhỏ, nhưng hâm nóng và ngay sau bữa ăn.
4. Bội nhiễm ở trẻ em:
Thầy thuốc rành bệnh trẻ con đều biết rối loạn nước và chất điện giải là nguy cơ thường gặp ở trẻ bị bội nhiễm kéo dài, nhất là trong tình trạng tiêu chảy, sốt xuất huyết… Bên cạnh liệu pháp đặc hiệu thì kịp thời bổ sung nước và chất điện giải bằng cách pha nước khoáng với men vi sinh đường ruột là biện pháp đơn giản mà hiệu quả để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
5. Bệnh tim mạch:
Nhớ uống nhiều nước mỗi lần uống thuốc là lời khuyên thường nghe. Đúng vậy nhưng khéo hơn nữa là dùng nước khoáng thiên nhiên mỗi khi uống thuốc hạ áp, trợ tim, thuốc bảo vệ thành mạch… vì đó là cách tận dụng các thành phần khoáng tố vi lượng để kéo dài hiệu năng của thuốc đồng thời giảm thiểu phản ứng phụ thông qua tác dụng đẩy nhanh tiến trình đào thải hóa chất tổng hợp trong thuốc.
6. Bệnh tiết niệu:
Trong bệnh đường tiết niệu, cụ thể như viêm bàng quang, một căn bệnh thường gặp ở phụ nữ hoặc phì đại tiền liệt tuyến ở nam giới thì thanh trùng đường tiểu càng nhanh càng hay và càng ít phải dùng thuốc kháng sinh càng tốt để tránh hiện tượng lờn thuốc, là biện pháp cần thiết để vừa giảm thiểu triệu chứng gây khó chịu, vừa tránh dư chứng cho người bệnh. Uống nhiều nước khoáng là nhân tố cơ bản trong phác đồ điều trị nhờ tác dụng lợi tiểu nhẹ của khoáng tố kali và manhê trong nước khoáng là đòn bẩy để giải tỏa áp lực trong bàng quang.
7. Vận động viên:
Thất thoát nước và chất điện giải qua mồ hôi là điều cần được lưu ý hàng đầu cho người tập thể dục thể thao, người làm việc nặng dưới trời nắng gắt. Nước khoáng pha với nước ép trái cây theo tỷ lệ 3 phần nước khoáng, 1 phần nước trái cây, là thức uống “tăng lực” trên cơ sở sinh học cho người muốn mau hết mệt sau giờ thao luyện hoặc sau buổi lao động.
8. Người lao tâm lao lực:
Phản ứng kiến tạo nhằm phục hồi nội tạng bị tổn thương khó có thể được tiến hành như mong muốn nếu thiếu nước – chất vận chuyển dưỡng chất và đào thải phế phẩm. Trong tình trạng tiêu hao dưỡng chất, như ở người lao tâm lao lực, cũng như cho đối tượng sau chấn thương, sau phẫu thuật, sau hóa trị, xạ trị v.v… ly lớn nước khoáng sau mỗi bữa ăn nhiều chất đạm là cơ sở hợp lý để đẩy nhanh tiến trình tổng hợp dưỡng chất cho tế bào.
9. Béo phì:
Khi chọn hình thức ăn kiêng hay nhịn ăn để giảm cân, “gia chủ” sợ nhất hai điều: đói và mệt! Nước khoáng uống suốt ngày chính là phương tiện đơn giản để người ăn kiêng một mặt giảm thiểu năng lượng nhưng không quá đói và mặt khác không bị rối loạn nước và chất điện giải trong lúc cơ thể bước vào tiến trình giải độc.
10. Bảo vệ thị giác:
Với người phải sinh hoạt trong môi trường thiếu ánh sáng thiên nhiên cũng như đối tượng phải làm việc nhiều giờ trước máy vi tính khiến cặp mắt cứ phải điều tiết liên hồi, thói quen uống nước khoáng nhiều lần trong ngày, không cần nhiều, mỗi lần không hơn 200ml, nhưng đều đặn mỗi giờ, là biện pháp để ổn định thị lực và phòng tránh tình trạng tăng nhãn áp dẫn đến nhức đầu, chóng mặt…, một bệnh không còn hiếm thấy ở nhiều người trẻ làm việc trong văn phòng đóng kín. Nếu được với chút trái cây chứa nhiều tiền sinh tố A, như xoài, thơm, đu đủ thì càng hay để khoáng tố vi lượng trong nước khoáng có dịp bắt tay với sinh tố trong hoa quả.
Nước ta không thiếu nước khoáng thiên nhiên. Không quá khó để nước uống thành món nên thuốc nếu hiểu hơn về nước khoáng thiên nhiên. Thật đáng tiếc cho ngành du lịch nước ta khi ở nhiều nước, nguồn nước khoáng nào cũng là đòn bẩy cho dịch vụ điều trị phục hồi. Tiếc hơn nữa là nhiều người dân vẫn chưa được thông tin đúng mức về các loại nước khoáng đầy chất lượng, như nước khoáng Langbiang tốt cho tim mạch nhờ sạch muối Na do được thu hoạch từ mạch đá hoa cương ở độ cao vài trăm thước, như nước khoáng Vĩnh Hảo dồi dào đủ loại khoáng chất vì là quà tặng của thiên nhiên nằm sâu trong lòng đất, nước khoáng Tháp Bà Nha Trang là mỹ phẩm tuyệt vời nhờ thành phần silicium, nước khoáng Bình Châu độc đáo với tác dụng giảm đau nhờ lưu huỳnh và còn nhiều nữa. Nếu người dân và ngay cả thầy thuốc ở các nước Âu Mỹ đang tìm về thiên nhiên thì nước khoáng ở xứ ta vẫn chưa được trân trọng đúng mức như thức uống nên thuốc.
Lưu ý: nước khoáng cần thận trọng hoặc hạn chế dùng trong một số trường hợp.
B. Tảo Spirulina, thực phẩm chức năng tốt cho mọi giới
Vấn nạn của sức khỏe cộng đồng trong thế kỷ 21 rõ ràng là các bệnh lý mạn tính vì sức đề kháng không ngừng bị đục khoét do đủ loại bệnh nguyên, từ siêu vi biến thể muôn hình vạn trạng cho đến độc chất sinh ung thư đang tràn ngập trong môi trường ô nhiễm, từ cuộc sống căng thẳng vì stress cho đến khuynh hướng lạm dụng thực phẩm công nghệ, dược phẩm, chất kích thích…
Trước tình hình đó, không lạ gì nếu nhiều bệnh chứng phức tạp được đặt tên là “bệnh thời đại” như cao huyết áp, tiểu đường, thuyên tắc mạch vành, thấp khớp, viêm loét dạ dày, cườm mắt, ung thư… đang chiếm ưu thế. Cho dù có khác biệt về cơ chế bệnh lý nhưng tất cả đều ít nhiều là hậu quả của sức kháng bệnh suy yếu do không được kịp thời bổ sung dưỡng chất cần thiết cho biến dưỡng của tế bào, đơn vị của sự sống.
Cuộc sống càng căng thẳng, nhu cầu dưỡng chất càng cao. Muốn quân bình cán cân sinh học, khó có thể chỉ trông mong vào bữa ăn thường ngày vì số cung có giới hạn trong khi số cầu nhiều lúc đột ngột bội tăng. Vấn đề là tìm đâu một loại thực phẩm chức năng có cấu trúc lý tưởng về tỷ lệ hàm lượng chất đường, đạm và béo, vừa dồi dào về sinh tố và khoáng tố, lại thêm phong phú về chất kháng oxy-hóa để góp phần ngăn chận hiện tượng thoái hóa, lão hóa và biến thể ác tính đang chực chờ cơ hội thuận tiện trong mỗi cơ thể?
Vấn đề tuy phức tạp nhưng đáp án lại có sẵn nếu người bệnh cũng như người chưa bệnh hiểu hơn về công năng đa dạng của loài vi tảo mang tên Spirulina!
Nhờ nhiều công trình nghiên cứu quy mô, Spirulina đã từ lâu là nhân tố quan trọng trong phác đồ dự phòng và điều trị phục hồi nhiều loại bệnh mãn tính. Spirulina tất nhiên không thể vô cớ bỗng trở thành mũi nhọn của liệu pháp. Vướng mắc then chốt trong chế độ dinh dưỡng là nếu sử dụng thực phẩm nguồn động vật thì không thiếu chất đạm nhưng khó tránh tình trạng tăng chất mỡ trong máu. Ngược lại, hầu hết thực phẩm gốc thực vật tuy tránh được vấn đề với cholesterol nhưng thường thiếu chất đạm cơ bản cần thiết cho cấu trúc của tế bào! Spirulina chính là loại thực phẩm độc đáo để giải quyết vấn đề này.
Nếu so sánh với thực phẩm thông dụng như thịt, cá, rau, quả…, Spirulina với lượng chất đạm không dưới 70% là nguồn chất đạm nhiều gấp 3 lần thịt bò (20-25%), hơn xa thịt gia cầm (22-30%), và vượt xa sữa tươi (3-4%). Không chỉ có thế, chất đạm trong Spirulina là tổng hợp của 20 loại acid amin vừa dễ được dung nạp, vừa rất cần thiết cho nhiều chức năng, từ hoạt động của hệ miễn nhiễm bước qua khả năng tư duy cho đến tiến trình tái tạo tế bào. Thêm vào đó, Spirulina bổ sung các loại sinh tố thuộc nhóm kháng ung thư, như sinh tố A với hàm lượng cao hơn trong gan bò, sinh tố E nhiều hơn trong dầu thực vật, tiền sinh tố A với tỷ lệ cao hơn trong rau quả. Khéo hơn nữa là sự hiện diện của tập thể sinh tố B1, B2, B6, B12, PP… trong Spirulina giúp cho các acid amin trong tảo được biến dưỡng một cách tối ưu. Chưa dừng lại ở đó, nhờ dồi dào về thành phần khoáng tố, như vôi, magnê, phốt-pho, kali, sắt, kẽm, selen, crôm, molybdan… với hàm lượng cao hơn trong sữa tươi, Spirulina là biện pháp sinh học vừa kiện toàn hoạt động của hệ miễn nhiễm, vừa ổn định nhiều quy trình biến dưỡng thông qua ảnh hưởng hài hòa trên trục thần kinh – nội tiết, để từ đó tác động trên nhiều chức năng, từ quy trình chống loãng xương bước qua biến dưỡng chất đường cho đến tiến trình tạo huyết. Thêm vào đó, thành phần chất béo loại có cấu trúc hữu ích, như chất béo 3-Omega, là cơ sở để Spirulina giữ vai trò tương tranh với chất mỡ trong thực phẩm.
Nói một cách tóm lược, Spirulina không chỉ tốt nhờ thành phần toàn diện mà nổi bật nhờ tỷ lệ lý tưởng giữa đạm, đường, béo, sinh tố, khoáng tố và chất kháng oxy-hóa. Spirulina nhờ đó là món ăn không gây gánh nặng cho đường tiêu hóa. Ngược lại, nhờ sự hiện diện của hoạt chất trong Spirulina mà các cơ quan giải độc như gan, thận, da hoạt động với hiệu năng tối đa.
C. Ứng dụng món quà độc đáo của thiên nhiên cho nhu cầu sức khỏe cá biệt như thế nào?
1· Spirulina trong bệnh nội tiết, biến dưỡng và tim mạch
Có thể phòng tránh nhiều biến chứng nghiêm trọng của bệnh tim mạch (nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…) và bệnh nội tiết như tiểu đường (mù mắt, đoạn chi, suy thận, cao huyết áp…) nếu một mặt ngăn chận được tình trạng rối loạn biến dưỡng chất béo dẫn đến xơ vữa mạch máu và mặt khác cung ứng cho cơ thể hoạt chất cơ bản để làm chậm tiến trình lão hóa. Nhờ cấu trúc hóa học hầu như khó tìm thấy trong hoạt chất thiên nhiên nào khác, Spirulinalà phương tiện hổ trợ an toàn cho liệu pháp đặc hiệu trong bệnh tim, tiểu đường, rối loạn chức năng tuyến giáp, hội chứng mãn kinh…
2· Spirulina, giải pháp tốt cho người béo phì
Nhờ lượng chất xơ dồi dào trong thành phần, lại thêm là dạng thực phẩm hầu như không có chất đường, Spirulina dùng trước mỗi bữa ăn là đòn bẩy để người béo phì có thể giảm cân một cách hòa hoãn nhưng với tác dụng dài lâu. Tương tự như thế, nhờ lượng sinh và khoáng tố đa dạng trong thành phần, Spirulina sẽ là một loại thực phẩm rất tốt trong chương trình điều trị cho người áp dụng phương pháp nhịn ăn để chữa bệnh.
3· Spirulina, chìa khóa sinh học chống lao tâm lao lực
Thông qua tác dụng chuyển hóa chất đạm trong tảo thành tryptophan và serotonin, hai loại hoạt chất cần thiết cho giấc ngủ yên bình và cảm giác lạc quan, Spirulina dùng trước khi ngủ là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để người mỏi mệt, suy nhược thần kinh, thiểu năng sinh dục sớm được phục hồi.
4· Spirulina, món ăn nên thuốc trong bệnh mạn tính
Nhờ tác dụng chống thiếu máu cũng như tăng cường khả năng tổng hợp kháng thể đã được xác minh qua nghiên cứu lâm sàng, Spirulinalà món tráng miệng không nên thiếu cho người bị chấn thương xuất huyết, sau cuộc phẫu thuật, sau lần xạ trị, hóa trị, sau giờ tập vật lý trị liệu, cũng như cho đối tượng có vết thương ngoài da (viêm da thần kinh, chàm), vết loét trên niêm mạc lâu lành (viêm loét dạ dày, viêm đại tràng mãn).
5· Spirulina, phương tiện giải độc trong môi trường ô nhiễm
Không có gì khó hiểu nếu đối tượng liên tục đối đầu với độc chất trong môi trường sinh hoạt như nông dân, công nhân… đang là đối tượng khó tránh của nhiều bệnh chứng thoái hóa hay ác tính, từ nhẹ như dị ứng chuyển sang nặng như viêm gan, phong thấp, hay trầm trọng như ung thư! Với nhiều loại hoạt chất kháng oxy-hóa trong thành phần, Spirulinalà phương tiện đơn giản để giải độc cho những cơ thể thường xuyên tiếp xúc với thuốc lá, rượu bia, hóa chất nông nghiệp, chất thải kỹ nghệ, khói xăng dầu…
Paracelsus, y sư nổi tiếng nhờ quan điểm phòng bệnh hơn chữa bệnh, ắt hẳn phải có lý do chính đáng khi quả quyết “Không có liệu pháp nào phù hợp với cơ thể con người cho bằng tuân thủ qui luật và áp dụng phương tiện của thiên nhiên”. Quả thật rất đáng tiếc nếu người muốn phòng bệnh, muốn mau lành bệnh, muốn sống khỏe, trẻ và đẹp lại quên món quà độc đáo của thiên nhiên:Tảo Spirulina!
Theo BS Lương Lễ HoàngTrung tâm Oxy Cao áp TP.HCM
Nguồn Nước khoáng Vĩnh Hảo